Woordspelregels

‘En ze scheiden nog lang en gelukkig’ roept een billboard van ABN AMRO mij toe. De copywriter heeft succes, want ik zit meteen rechtop. Omdat het een gekke woordspeling is, maar vooral omdat het irriteert. Mijn eerste reactie: dat is fout. Er ontbreekt een D in scheiden. Als je een spreekwoord gebruikt dat in zijn oorspronkelijke vorm in de verleden tijd stond, zet je het in de getweakte versie ook in de verleden tijd – vindt ook Schrijverdezes. Behalve als het een specifieke betekenis heeft, en die kan ik hier niet direct aan ontdekken.

Jeuk
Toch is die kwestie met die D nog tot daaraan toe. Er is iets met dit billboard dat meer jeuk veroorzaakt. ‘En ze scheiden nog lang en gelukkig’. Wat betekent die boodschap? Lang scheiden lijkt me niet iets waar je blij van wordt. Je moet er niet aan denken. Hoe korter de scheiding duurt, hoe beter. En ‘gelukkig’ is een scheiding al helemaal niet. Mensen die op roze wolkjes door een scheiding dansen ben ik nog nooit tegengekomen. Sommigen worden ná de scheiding gelukkiger, dat wel, maar de periode zelf is voor iedereen een rottijd.

Analogie
Ook voor woordspelingen gelden spelregels. Ze moeten kloppen en dat doet die van ABN AMRO niet. De analogie ontbreekt. In het oorspronkelijke ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’ drukt het werkwoord een toestand uit die (lang en gelukkig) voortduurt. In de billboardslogan gaat het over het moment van scheiden, de handeling waarna er misschien weer lang en gelukkig verder geleefd kan worden.

Regel?
Getver. Alweer een regel. Moet je je daar ook weer aan houden? Nee, natuurlijk niet. Lap ‘m aan je naaldhakje of sneaker. Het heet niet voor niets woordspeling. Knutsel en experimenteer er lustig op los. Je ontdekt vanzelf wat werkt en wat niet. Al is het wel zonde als je er pas achter komt als-ie op honderden billboards in heel Nederland hangt.

Welke verrassende of irritante woordspeling is jou de laatste tijd opgevallen?