Beter schrijven? Makkelijk zat!

De meestvoorkomende vragen aan het begin van een training?

‘Ik wil sneller schrijven en gemakkelijker.’

‘Ik wil met meer plezier schrijven, hoe doe ik dat?’

‘En hoe zorg ik ervoor dat mensen het ook nog graag lezen?’

De gouden tips uit mijn schrijftrainingen lees je hieronder. Ik geef ze weg. Zomaar. Omdat elke schrijver die zijn teksten wil verbeteren er recht op heeft. En omdat ieder mens genoeg lastig gevallen wordt met slechte tekst. Als één van deze tips ook maar iemand ergens een betere zin laat schrijven, ben ik al tevreden.

Begin gewoon ergens

Weet je waarover je wilt schrijven en voor wie, maar kun je niet op het begin komen? Schrijf een paar steekwoorden op, begin er een uit te werken en kijk waar je uitkomt. Je hoeft niet aan het begin te beginnen. Dat werkt lekker snel, en het motiveert, want er staat in elk geval vast iets.

Je kan het!

‘Ik kan het wel vertellen, maar als ik het ga opschrijven, lukt dat niet.’ Ook dat zeggen veel cursisten. Als je schrijft, moet je preciezer zijn in je woordkeus en zinsbouw dan wanneer je spreekt. Het is niet: ene oor in, andere oor uit, maar zwart op wit en voor de eeuwigheid. Daarom kost schrijven per definitie tijd. Leg je daarbij neer. Maar laat je er ook niet door van de wijs brengen. Als je vertelt, weet je hoe je moet beginnen, wat je daarna moet zeggen en hoe je je verhaal afrondt. Schrijvend is dat niet anders. Met een beetje zelfvertrouwen doe je op schrift precies hetzelfde.

Schrijf zoals je het zegt

De klacht hierboven (‘Ik kan het niet op papier krijgen’) komt vaak voort uit het misplaatste idee dat schriftelijke taal chiquer en formeler moet zijn dan gesproken taal. Ik herhaal het nog maar eens: dat klopt niet. Schrijf in gewonemensentaal. Deftige, formele, ouderwetse woorden, weg ermee! Schrijf zoals je het aan de buurvrouw, je collega of desnoods je nichtje van 16 vertelt. Je bent net zo geloofwaardig – misschien geloofwaardiger – als je schrijft in eenvoudige taal. En: mensen onthouden je verhaal beter.

Schrijf lekker door

Oordeel niet meteen. Je kent ze wel, of misschien bén je zo iemand: een zin opschrijven en die meteen weer wegdoen. Hou jezelf in en laat alles staan. Schrijf lekker door en begin pas met weggooien of herschrijven als het hele stuk klaar is. Wees niet bang om fouten te maken. Zo’n zin waar je niet tevreden over was, helpt je misschien wel op weg naar een andere zin die je totaal van je sokken blaast.

Onderscheid jezelf

Saaie stukken zijn er al genoeg. Zorg dat dat van jou eruit springt. Zoek naar contrasten, vergroot uit, overdrijf. Verkondig je mening onverbloemd en nuanceer met mate. Lok discussie uit.

Omarm kritiek

Laat je stuk lezen door een kritische collega. Vraag om gerichte feedback, bijvoorbeeld: “Kijk eens of de volgorde klopt? Sla ik geen stappen over? Staan er dingen dubbel in?” Of : “Let vooral op de stijl. Is die niet te formeel of te los? Past die bij de doelgroep en het stuk?” Voel je vervolgens niet persoonlijk aangevallen door kritische kanttekeningen en doe er je voordeel mee. Carola heeft ook naar mijn tekst gekeken en je wil niet weten hoe ze er in huisgehouden heeft. Au! Maar het is er wel beter van geworden.